Vermoeidheid: wat zit erachter?

Een keer niet zo goed geslapen of een drukke werkdag achter de rug, iedereen heeft wel eens last van vermoeidheid. Maar als je er langere tijd last van hebt, is het goed om te kijken naar de eventuele oorzaken. Want langdurige vermoeidheid is een signaal van ons lichaam dat er iets niet helemaal in balans is. Vermoeidheid kent zelden één enkele oorzaak. Meestal is het het resultaat van een samenspel van factoren. Ik zet er graag een paar op een rijtje.

Slaaptekort en slechte slaapkwaliteit

Toch wel de meest voor de hand liggende oorzaak van vermoeidheid is niet voldoende slaap of slaapkwaliteit. Gemiddeld hebben de meeste mensen tussen de 7 en 8 uur slaap nodig. Maar wist je dat vrouwen doorgaans meer slaap nodig hebben? Zo’n 9-10 uur. Daarnaast is de slaapkwaliteit erg belangrijk. Kan je niet goed inslapen, wordt je ’s nachts vaak wakker of heb je zelfs last van slaap apneu? Dan kan jouw batterij niet goed opladen en wordt je uitgeput wakker.

Stress en emotionele overbelasting

Langdurige stress, of het nu door het werk, persoonlijke problemen of andere levensomstandigheden komt, kan een enorme tol eisen van het zowel je lichaam als je geest. Als je constant onder spanning staat verbruikt je lichaam meer energie, en is je batterij gewoon sneller leeg. Vaak heb je dan ook problemen met het inslapen, door veel gepieker over de situatie, wat alleen maar averechts werkt. Het aanleren van effectieve stressmanagementtechnieken, zoals meditatie of mindfulness, kan wonderen doen.

Burn-out

Als je lichaam te lang overbelast wordt met stress en er niet voldoende herstelmomenten plaatsvinden, heb je grote kans dat je overspannen raakt of zelfs een burn-out krijgt. Burn-out manifesteert zich in zowel fysieke als mentale uitputting, waarbij de meest “simpele” dingen zoals opstaan en douchen enorme opgave worden.

Een vertraagde schildklier

De schildklier, een klein orgaan in het strottenhoofd, stuurt veel dingen aan in de stofwisseling. Problemen met de schildkier waar deze vertraagd, hypothyreoïdie, heeft als een van de voornaamste symptomen vermoeidheid. Daarnaast kan je last hebben van bijvoorbeeld gewichtstoename, koude handen en voeten, en een verstoorde hormoonbalans. De onderliggende oorzaken van een vertraagde schildklier kunnen weer verschillend zijn. Onvoldoende voedingsstoffen, onderliggende ontstekingen, auto-immuunziekte kunnen allemaal een effect hebben op je schildklier.

Bloedarmoede

Bloedarmoede ontstaat wanneer de productie of de kwaliteit van rode bloedcellen wordt verstoord. Hierdoor kunnen ze minder zuurstof binden en transporteren naar al je organen en weefsels. Veel voorkomende klachten zijn vermoeidheid die zelfs na rust niet verdwijnt, maar ook bleekheid, kortademigheid en duizeligheid. Ook bloedarmoede heeft een heel scala van verschillende oorzaken. Onvoldoende inname van ijzer, vitamine B12 of foliumzuur zijn de meest voorkomende oorzaken. Dit kan komen door een dieet dat arm is aan deze voedingsstoffen, zoals bij vegetariërs, maar ook bij vrouwen met intensieve menstruaties omdat ze veel bloed verliezen. Ook bij zwangerschap of intensieve sport kan bloedarmoede voorkomen, omdat de behoefte aan ijzer en ander voedingstoffen toeneemt.

Medicijnen en leefsstijlfactoren

Veel medicijnen hebben vermoeidheid als bijwerking. Dit kan zijn doordat het een verdovend effect heeft op het centrale zenuwstelsel, zoals bij bepaalde anti-histamines, antidepressiva en kalmeringsmiddelen. Maar ook medicijnen voor hart- en vaatziekten, zoals bètablokkers, kunnen vermoeidheid veroorzaken, door bijvoorbeeld het verlagen van de hartslag. Let wel op, wanneer je wilt stoppen met deze medicijnen, doe dit altijd onder begeleiding van een arts.

In je voeding zijn er ook allerlei dingen die ervoor kunnen zorgen dat je vermoeid bent. Denk aan Cafeïne, die alleen tijdelijk energie geeft. Maar ook roken of alcohol hebben als grote bijkomstigheid dat je vermoeid kunt raken.

Conclusie

Vermoeidheid is vaak een complex en multifactorieel probleem. Naast factoren als slaapkwaliteit, voeding en stress, kunnen er ook medische aandoeningen zoals schildklierproblematiek, bloedarmoede en medicijngebruik een belangrijke rol spelen. Heb je zelf last van langdurige of ernstige vermoeidheidsklachten? Overweeg dan zeker om professionele hulp in te schakelen. Neem samen jouw leven onder de loep en we analyseren wat er nodig is – of dat nu aanvullende testen zijn of aanpassingen in voeding en leefstijl – zodat jij weer vol energie door het leven kunt gaan. Niemand verdient het om constant vermoeid te zijn, toch? Maak de stap naar een energieker en vitaler leven!